Onderzoek met omwoners moet treinoverlast America aantonen

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gaat samen met buurtbewoners van America onderzoek doen naar de overlast van voorbijrazende treinen en hoe dat de gezondheid van omwoners beïnvloedt.

Na vliegveld Schiphol is dit de tweede plek in Nederland waar het RIVM samen met buurtbewoners als het ware een groot onderzoeksteam vormt.

Geluidsmeters
Negentien geluidsmeters worden opgehangen aan gevels van huizen in het Horster dorp langs de spoorlijn Rotterdam-Venlo. Deze meters blijven een jaar hangen om zo het geluid van de treinen vast te leggen. De meetresultaten zijn voor iedereen direct online te bekijken. Gesprekken met omwonenden en dagboekonderzoek moet nog beter inzicht bieden in de ervaren overlast en eventuele gezondheidsproblemen.

Onderzoeker van het RIVM Wiki Dijkstra hoopt met deze werkwijze nieuwe kennis te genereren. “Bewoners kunnen daarmee laten zien waar voor hun het probleem in zit. Iedereen begrijpt dat er overlast is en dat er klachten komen bij de gemeente. Maar we willen hiermee echt die breedte laten zien”, zegt Dijkstra.

Spoorlijn
De spoorlijn, die dwars door America loopt, ligt er al sinds 1866. Toch is de overlast volgens de omwonenden de laatste vier jaar flink verergerd, met name door het goederenvervoer. Niet alleen is het drukker geworden, met name oudere treinstellen zorgen voor harde klappen waar bewoners van schrikken.

In januari 2022 was de kogel na jarenlang overleg door de kerk: er werd besloten 1 meter hoge geluidsschermen langs de rails te plaatsen. Het eerder gepresenteerde plan van ProRail met afschermingen van 3 meter stuitte op weerstand omdat inwoners bang waren dat dichte schermen het dorp in tweeën zouden delen.

Gezondheidsklachten
Geluid heeft invloed op de woon- en leefomgeving van mensen. Het horen van te veel geluid kan behalve onprettig ook schadelijk voor de gezondheid zijn. Zo slapen sommige mensen slecht vanwege geluidoverlast of krijgen ze een hoge bloeddruk, wat de kans op een hartinfarct vergroot.

Volgens Hay Mulders van de werkgroep Spoor America maakt het dorp zich zorgen over de gezondheid en het welzijn van de mensen. Hij is dan ook erg blij met het onderzoek: “De geluidsmetingen die tot nu toe gedaan zijn, zijn gedaan vanachter een bureau. Dus niet hier ter plaatse." Mulders meent dat het onderzoek op locatie een beter beeld van de overlast-pieken geeft.

Oplossingen
Toch is het nog maar de vraag of het onderzoek, dat minimaal een jaar duurt, resulteert in oplossingen om de overlast aan te pakken. Wethouder Eric Beurskens van Horst aan de Maas geeft aan dat ze als gemeente op zich niets met het onderzoek kunnen. Volgens Beurskens leidt het er namelijk niet toe dat bijvoorbeeld ProRail wettelijk verplicht is iets aan te passen.

"Maar het geeft wel inzicht in hoe die gezondheidsschade kan ontstaan en we hopen dat dat in ieder geval aanleiding geeft om een discussie op landelijk niveau op te starten”, laat de wethouder weten.

Sommige inwoners menen wel een oplossing te hebben als de resultaten van het onderzoek erop wijzen dat de overlast te groot is: beter treinmaterieel. Zo zou een soort treinstellen-APK tot de mogelijkheden behoren. Ook zou de snelheid teruggebracht kunnen worden en kunnen treinen minder zwaar worden beladen.