Limburgs spreken in kinderopvang: Friesland als voorbeeld?

Wat is er nodig om de Limburgse taal levend te houden? Misschien ligt de oplossing in Friesland, waar veel kinderopvanglocaties een tweetalig beleid voeren.

Op de internationale Dag van de Moedertaal werd in het L1 programma AvondGasten de Friese aanpak besproken.

Onduidelijkheid
Monique Kerpen van Hoera Kindercentra, met locaties in Noord- en Midden-Limburg, merkt dat er veel onduidelijkheid is welke taal er gesproken mag worden in de kinderopvang.
"Het is niet verboden om dialect te spreken in de kinderopvang. Dat wil ik heel graag de wereld uithelpen." Kerpen denkt dat Nederlands meer de voertaal is geworden toen de kinderopvang in 2005 voor het eerst een eigen wet kreeg. "Toen moest er op heel veel terreinen wat geregeld worden in de sector. Er is toen heel veel aandacht uitgegaan naar veiligheid, pedagogisch beleid en locaties. Toen is er redelijk snel gekozen voor Nederlands als voertaal omdat ook in het onderwijs die taal wordt gesproken."

Beleid
Volgens Kerpen hebben organisaties zich daarna aan het beleid gehouden.
"Er werd ook in organisaties gezegd: het wordt zo opgeschreven, nu moeten we het doen." Ook bij Hoera Kindercentra is Nederlands de voertaal. "Maar er wordt ook door medewerkers dialect gesproken."

Effect
Na bijna twintig jaar wordt duidelijk wat het effect van dat beleid is. Steeds minder kinderen spreken Limburgs, ook al is dat bij hen thuis de voertaal. "Peuters zijn heel taalgevoelig, maar ook heel statusgevoelig", legt Sytske de Boer van het Friese kenniscentrum SFBO uit. "Het is dus niet vanzelfsprekend dat ze hun moedertaal blijven spreken. Kinderen voelen aan dat Nederlands de dominante taal is, en passen zich dus aan."

Friesland
In Friesland wordt er daarom al heel wat jaren volop ingezet op tweetaligheid in de kinderopvang. "Wij hebben 250 peuterspeelzalen en kinderopvangcentra begeleid naar een officieel tweetalig beleid", vertelt De Boer. "Dus bepaalde pedagogische medewerkers spreken altijd Fries en bepaalde medewerkers altijd Nederlands tegen de kinderen. De kinderen zijn altijd vrij om hun eigen taal te spreken, maar het gaat om het aanbod", stelt zij.

Misverstanden
Kerpen ziet wel wat in het Friese plan. "Het zou heel mooi zijn als we stappen die kant op kunnen zetten. Ik merk dat er veel misverstanden zijn, bijvoorbeeld dat kinderen minder goed Nederlands leren als ze met het dialect in aanmerking komen. We weten dat dat achterhaald is, maar het wordt nog steeds vaak gezegd."

Overigens worden de Limburgse dialecten thuis wel méér gesproken dan het Fries, blijkt uit onderzoek. Toch is Limburgs in tegenstelling tot Fries geen officiële Rijkstaal.

Opmerkingen? Mail ons!